Recloser là gì? Giới thiệu tổng quan về thiết bị đóng cắt tự động

Recloser là gì? Giới thiệu tổng quan về thiết bị đóng cắt tự động

Trong lĩnh vực điện lực hiện đại, việc duy trì độ tin cậy cung cấp điện và giảm thiểu thời gian mất điện là yêu cầu quan trọng. Để đáp ứng nhu cầu đó, các thiết bị như Recloser (thiết bị đóng cắt tự động) đã được phát triển và triển khai rộng rãi. Vậy Recloser là gì? Giới thiệu tổng quan về thiết bị đóng cắt tự động sẽ giải đáp toàn bộ qua bài viết dưới đây:

Định nghĩa Recloser

Recloser là một loại thiết bị đóng cắt tự động dùng trong lưới điện trung thế, có khả năng ngắt mạch và tự động đóng lại sau khi phát hiện sự cố trên đường dây. Thiết bị này hoạt động thông minh, có thể phân biệt giữa sự cố tạm thời và sự cố vĩnh viễn, từ đó đưa ra hành động phù hợp.

Trong hệ thống điện trung áp, các Recloser trung thế thường được tích hợp trong tủ điện hợp bộ RMU hoặc lắp đặt trên trụ điện, nhằm tự động hóa việc cô lập và khôi phục sự cố.

Vai trò trong hệ thống phân phối điện

Trong lưới điện phân phối, Recloser đóng vai trò như một “trạm bảo vệ thông minh”, giúp phát hiện và xử lý sự cố mà không cần can thiệp thủ công. Vai trò cụ thể bao gồm:

Cải thiện độ tin cậy cung cấp điện (SAIDI/SAIFI): Tự động phục hồi điện sau các sự cố tạm thời như sét đánh hoặc cây đổ.

Giảm thiểu thời gian mất điện cho khách hàng, đặc biệt tại các khu công nghiệp, bệnh viện, khu dân cư lớn.

Tăng hiệu quả quản lý vận hành lưới điện, thông qua kết nối với hệ thống SCADA hoặc điều khiển từ xa qua giao thức IEC 60870-5-104.

Hỗ trợ tự động hóa lưới điện phân phối (Distribution Automation) và xây dựng lưới điện thông minh (Smart Grid).

So sánh với các thiết bị đóng cắt khác

So với LBS hay CB truyền thống, Recloser vượt trội về tính năng tự động hóa, giúp giảm thiểu tác động của sự cố đến toàn bộ hệ thống điện.

Tiêu chí	Recloser	LBS (Load Break Switch)	Máy cắt CB thông thường
Khả năng tự đóng lại	Có	Không	Không
Điều khiển từ xa	Có (qua SCADA/IoT)	Không	Có hạn chế
Phát hiện và phân tích sự cố	Chính xác và tức thì	Không	Có
Ứng dụng	Trung thế – ngoài trời	Trong nhà – TBA phụ tải	Trong nhà – TBA công nghiệp
Giá thành	Trung bình – cao	Rẻ	Trung bình

Nguyên lý hoạt động của Recloser

Nguyên lý hoạt động của Recloser dựa trên cơ chế phát hiện dòng sự cố và tự động đóng lặp theo chu kỳ cài đặt sẵn. Mục tiêu là xử lý nhanh các sự cố tạm thời mà không cần con người can thiệp, giúp duy trì liên tục nguồn điện.

Cơ chế phát hiện sự cố

Recloser sử dụng cảm biến dòng điện và điện áp tích hợp để giám sát liên tục tình trạng đường dây. Khi dòng vượt quá ngưỡng cài đặt, thiết bị sẽ:

Ghi nhận và phân tích tín hiệu sự cố trong thời gian thực.

Phân loại sự cố: ngắn mạch, quá tải, chạm đất, mất pha, v.v.

Kết hợp với relay bảo vệ kỹ thuật số để xác định vùng lỗi chính xác.

Với khả năng xử lý tín hiệu nhanh, Recloser có thể ngắt mạch chỉ trong vài chu kỳ điện (20 – 60ms), giúp giảm thiểu thiệt hại do sự cố gây ra.

Quy trình tự đóng lặp (auto reclosing)

Sau khi ngắt mạch, Recloser thực hiện chu trình tự đóng lại theo cấu hình bảo vệ đã cài đặt, ví dụ:

Ngắt lần 1 khi phát hiện dòng sự cố.

Đóng lại sau 1-2 giây: nếu không còn dòng lỗi → giữ nguyên trạng thái.

Nếu lỗi vẫn tồn tại → Ngắt lần 2, rồi thử đóng lại lần 2.

Nếu sau 3 lần thử vẫn có lỗi → Recloser khóa mạch (lockout) và gửi tín hiệu về trung tâm điều khiển.

Quy trình này giúp giảm thiểu số lần mất điện không cần thiết, đặc biệt với các sự cố ngắn hạn như va chạm tạm thời, sét đánh, động vật gây chạm.

Lịch sử và sự phát triển của Recloser

Recloser không phải là thiết bị mới, nhưng đã trải qua nhiều giai đoạn cải tiến:

1950s – 1970s: Recloser đầu tiên dùng cơ cấu cơ khí – dầu, cồng kềnh và khó bảo trì.

1980s – 2000s: Phát triển sang Recloser chân không, điều khiển điện tử cơ bản.

Hiện đại: Recloser sử dụng rơ-le kỹ thuật số, màn hình LCD, giao tiếp IoT, khả năng phân tích dữ liệu và tích hợp SCADA/RTU.

Sự phát triển của Recloser hiện đại không chỉ dừng lại ở đóng cắt mà còn đóng vai trò như một phần trí tuệ nhân tạo của lưới điện – giúp phân tích xu hướng sự cố, cảnh báo sớm và hỗ trợ bảo trì dự đoán.

Xu hướng tương lai:

Recloser tích hợp IoT, AI: phân tích big data về lưới điện theo thời gian thực.

Tự động phát hiện điểm sự cố và đề xuất phương án tái cấu trúc lưới.

Tương thích với nguồn năng lượng tái tạo (solar, wind, battery) trong hệ thống hybrid.

Nếu bạn đang tìm kiếm thiết bị Recloser chính hãng, độ tin cậy cao, hoặc cần giải pháp Recloser phù hợp cho các công trình trạm điện trung thế, hoặc xem thêm các thông tin về cẩm nang ngành điện, vui lòng liên hệ cho chúng tôi qua thông tin bên dưới để được hỗ trợ tốt nhất: